Azerbaycan: Dağlık Karabağ'da Düzenlenen 3. Şuşa Küresel Medya Forumu

Dağlık Karabağ bölgesinde, 3. Shusha Küresel Medya Forumu düzenlendi. Etkinliğin ana teması, “Dijital Yollar: Yapay Zekâ Çağında Bilgi ve Medya Dayanıklılığını Güçlendirilmesi” olarak belirlenmişti.

Küresel bilgi ortamının modernleşmesi, medya alanında ileri teknolojilerin daha yaygın uygulanması ve genel dijitalleşme süreçleri, dünya çapında yeni ve dinamik bir medya alanının oluşmasını sağladı. Azerbaycan'ın Hankendi ve Şuşa kentlerinde düzenlenen 3. Şuşa Küresel Medya Forumu, yeni medya ortamında gözlemlenen eğilimlerin kapsamlı bir analizini yapmak, medya alanında uluslararası iş birliğini genişletmek ve iyileştirmek, bu alandaki öncü eğilimleri takip etmek ve yenilikçi evrimin yaratıcı endüstriler için yarattığı fırsatların uygulama mekanizmalarını araştırmak amacıyla düzenlendi.

Program, 19 Temmuz'da Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Forum katılımcıları arasında gerçekleşen etkileşimli bir toplantıyla başladı. Artık Forum'un geleneksel bir parçası haline gelen bu açık soru-cevap oturumu, katılımcılara Cumhurbaşkanı ile önemli bölgesel gelişmeler ve küresel medya zorlukları hakkında doğrudan etkileşim kurmaları için eşsiz bir fırsat sundu.

Forumun resmi açılışı, 20 Temmuz'da Azerbaycan'ın Kültür Başkenti olan Şuşa'da Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Cumhurbaşkanlığı Dış Politika Dairesi Başkanı Sayın Hikmet Hacıyev'in açılış konuşmasıyla gerçekleşti. Hacıyev'in konuşması, yapay zekâ çağında medya okuryazarlığının, dijital dayanıklılığın ve uluslararası iş birliğinin önemini vurgulayarak, önümüzdeki tartışmaların tonunu belirledi.

Forumda 52 ülkeden 107 medya kuruluşu ve 255 katılımcı yer aldı.

***

Panellerden Notlar

Forum kapsamında "Bilgi Güvenliğinin Garantisi Olarak Medya Okuryazarlığı" konulu bir panel düzenlendi.

Uluslararası haber sunucusu ve gazeteci Nadira Tudor'un moderatörlüğünü üstlendiği panelde, TRT World sunucusu ve muhabiri Jaffar Hasnain, Afrika Birliği Kalkınma Ajansı İletişim ve Tanıtım Başkanı Ziphora Maubane, China Media Group Avrasya Bürosu Birinci Genel Yayın Yönetmeni Yardımcısı Wang Delu ve ADA Üniversitesi İletişim ve Dijital Medya Programı öğretim üyesi Shafag Mehraliyeva gibi konuşmacılar yer aldı.

Katılımcılar, medya okuryazarlığının artırılmasının modern bilgi alanında bilgi güvenliğini sağlamada oynadığı önemli rolü ayrıntılı olarak değerlendirdiler. Konuşmacılar ayrıca, dijital okuryazarlığın yanlış ve manipülatif bilgilerin yayılmasını önleme ve bireysel ve kitlesel bilgi tüketicilerinin dezenformasyona karşı direncini artırma üzerindeki etkisini de ele aldılar. Ayrıca, bir dizi güncel konu da tartışıldı: Yapay zeka ve sosyal medya platformlarının bilgi akışı üzerindeki etkisi, eğitim kampanyalarının ve eğitim girişimlerinin rolü, medya kuruluşları ve devlet kurumları arasında iş birliğinin gerekliliği ve bu alandaki uluslararası deneyimin uygulanması.

Konuşmacılar, bilginin platformlar genelindeki yaygın erişimi ve kamuoyunu şekillendirme gücünün bilgi güvenliğinin artık tüm hükümetler, medya kuruluşları ve ilgili paydaşlar için önemli bir endişe kaynağı olması gerektirdiğini vurguladılar. Bilginin bireysel düşünce, toplumsal dinamikler ve daha geniş siyasi, ekonomik ve kültürel alanlar üzerindeki önemli etkisinden söz edildi.

***

Forumu’nun son panel oturumu “Sosyal Medya Evriminin Kamu Güvenini Nasıl Etkilediği: Medya Okuryazarlığını Benimsemek” konusuna ayrıldı.

TRT World sunucusu Mariam Zaidi'nin moderatörlüğünü üstlendiği panelde, Google ve YouTube uzmanı Dr. Karen Sutherland, BlitzMetrics CEO'su Dennis Yu, Linkedin'den Avrupa, Orta Doğu, Afrika ve Latin Amerika Kamu Sektörü, Sağlık ve Kâr Amacı Gütmeyen Kuruluş Satışları Başkanı Seamus Clancy ve TikTok/ByteDance'ten Rusya, Doğu Avrupa, Orta Asya ve Moğolistan Kamu Politikaları ve Hükümet İşleri Direktörü Serguei Sokolov gibi seçkin uzmanlar yer aldı. 

Panelde, sosyal medyanın siyasi ve kamusal söylemleri şekillendirmedeki etkisi, kamuoyunun medyaya olan güvenini ve inancını koruma stratejileri, sorumlu dijital davranış ve etik standartları teşvik etme, yapay zekanın içerik akışına etkisi ve sosyal medya okuryazarlığının önemi gibi çok çeşitli kritik konular ele alındı. Bilgi hacmindeki hızlı artış, kullanıcıların yanıltıcı veya kafa karıştırıcı içerik paylaşımına katılımı ve seçici içeriklerin yaygınlaşmasının, hükümetler, toplum, medya kuruluşları ve dijital platformlar arasında gelişmiş bir iş birliği gerektirdiği vurgulandı. Bu paydaşlar arasında sistematik ilişkiler kurmak, bilgi ortamının güvenliğini sağlamak için elzemdir. Katılımcılar, "Milyonlarca aktif kullanıcıyı bir araya getiren ve bilgi yayılımında kilit kanallar olarak hizmet veren dijital platformlar, kamuoyu söylemini ve medyaya olan güveni şekillendirmede derin bir etkiye sahip olup yeni davranış kalıplarının oluşmasına katkıda bulunmaktadır," diye vurguladılar.

***

Türk Devletleri Teşkilatı Medya Ekibi'nin Katılımı

Foruma Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Medya Ekibi de katıldı. İki günlük etkinlik boyunca TDT Medya Ekibi, Forum oturumlarını takip etti ve Türk Devletleri Teşkilatı'na odaklanan özel bir paralel oturumda yer aldı. Bu oturumda ekip, TDT'nin genel çalışmalarının yanı sıra özel olarak Türk dünyasındaki medya ve enformasyon alanlarındaki çalışmalarını ve girişimlerini vurgulayan bir sunum yaptı.

Ekip ayrıca, fikir alışverişinde bulunmak ve daha yakın iş birliği fırsatlarını keşfetmek için üye ve gözlemci devletlerden medya temsilcilerinin yanı sıra diğer forum katılımcılarıyla da bir araya geldi.

Çalışma oturumlarına ek olarak, Medya Ekibi, bölgenin kültürel ve tarihi bağlamına dair daha fazla bilgi sağlayan Ağdam ve Laçin ziyaretleri de dahil olmak üzere çeşitli yan etkinliklere ve kültürel faaliyetlere katıldı.

Forum, TDT'nin medya alanındaki çalışmalarını tanıtmak, bölgesel bağları güçlendirmek ve hızla gelişen dijital ortamda gazetecilik ve enformasyonun geleceği üzerine devam eden tartışmalara katkıda bulunmak için anlamlı bir platform görevi gördü.

***

Detaylı Analiz & Geleceğe Dönük Perspektif

1. Katılım ve Küresel Temsil

Forumda 52 ülkeden 107 medya kuruluşu ve 255 delege yer aldı. Bunlar arasında medya kuruluşları, uluslararası organizasyonlar, uzmanlar ve siyasetçiler bulunuyordu.

Etkinlik medya alanında Azerbaycan'ın uluslararası iletişim ağındaki yükselişine katkıda bulunan önemli bir platform haline geldi.

2. Ana Temalar ve Müdahaleler

Forum, yapay zekâ, dezenformasyonla mücadele ve medya okuryazarlığı gibi güncel meseleleri ele aldı. “Yapay zekanın gazeteciliğe etkisi” ve “etik medya kullanımı” gibi konular derin tartışmaların merkezindeydi.

Medya alanında geleceğe dönük iş birliklerinden söz edildi: Eğitim programları, uluslararası içerik paylaşımı ve dijital dayanıklılık stratejileri bunlardan bazıları.

3. Stratejik ve Sembolik Bağlam

Şuşa’nın konumu simgeseldir: Kültürel miras, yeniden yapılanmanın simgesi ve barışın sembolü olarak forumun yapıldığı yer, mesajı güçlendirdi.

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, açılışta yaptığı konuşmada bu forumun gelenekselleşme sürecine girdiğini ve coğrafi katılımının her yıl artacağını vurguladı.

4. Geleceğe Dönük Beklentiler

Yapay zekâ ve medya alanında gelişen tehditlere (dezenformasyon, etik ihlaller vb.) karşılıklı stratejik işbirliklerinin hız kazanması bekleniyor.

Bölgesel medya entegrasyonu ve Şuşa üzerinden “medya diplomasisi” yaklaşımının benimsenmesi, Azerbaycan’ın iletişimci rolünü güçlendirebilir.

Türk Devletleri Teşkilatı (OTS, Organization of Turkic States) gibi Türk Devletleri organizasyonlarının katılımı, tüzel işbirliklerine, kültürel medya projelerine ve altyapı desteğine kapı aralayabilir.

***

Forum Resmi Web Sitesi: https://globalmediaforum.com/

Özet Anahat:

Azerbaycan Türkçesi: https://globalmediaforum.com/uploads/2025/07/concept-note-az-new-2025.pdf

İngilizce: https://globalmediaforum.com/uploads/2025/07/concept-note-en-new-2025.pdf