Mutlak Butlan Ne Demek?
 |
| Mutlak Butlan: Sözleşmenin baştan itibaren geçersiz olma durumu, Görsel: RDNE Stock Project, Pexels: |
Sözcük: Butlan
Sözcük Kökeni: Yabancı Dil (Arapça)
Türkçesi: Geçersizlik
Türk Dil Kurumu'na Göre Sözcük Anlamı
1. isim, hukuk Batıl olma durumu.
2. isim, hukuk Hukuki bir işlemin kurucu unsurlarında mevzuatta öngörülen şartlar sağlanmışken geçerlilik şartlarında yasada öngörülen zorunlu bir unsurun eksik olması durumu.
Sözcük: Mutlak
Sözcük Kökeni: Yabancı Dil (Arapça)
Türkçesi: Salt; Kesinlikle
Türk Dil Kurumu'na Göre Sözcük Anlamı
1. sıfat salt
2. sıfat, felsefe Kendi başına var olan, hiçbir şeye bağlı olmayan; saltık.
3. zarf kesinlikle
Etimoloji: Batıl ve Butlan Sözcükleri
Her ikisi de Arapça “b-ṭ-l” (ب-ط-ل) kökünden türemiştir.
Bu kök, “boşa çıkmak, geçersiz olmak, hükümsüz olmak” anlamına gelir.
- Batıl (باطل): sıfat Geçersiz, hükümsüz, boşa çıkan
- Butlan (بطلان) isim Geçersizlik, hükümsüzlük hali
Yani batıl geçersiz olan şey, butlan ise geçersiz olma durumu anlamına gelir.
Batıl inanç → Gerçeğe dayanmayan inanç.
Batıl sözleşme → Geçersiz sözleşme.
- İlgili Yazı: Tevcih Sözcüğünün Anlamı ve Türkçe Karşılıkları
Butlan Sözcüğünün İngilizce Karşılıkları
- Butlan: Nullity / Invalidity (genel olarak “hükümsüzlük, geçersizlik”)
- Mutlak Butlan: Absolute Nullity / Void ab initio (“baştan itibaren geçersiz.” sözleşme hiç doğmamış sayılır.)
- Nispi Butlan: Voidable Contract / Relative Nullity (“iptal edilebilirlik.” sözleşme iptal edilinceye kadar geçerli sayılır.)
- Türkçe: Bu sözleşme mutlak butlan ile batıldır.
- İngilizce: This contract is void ab initio due to absolute nullity.
Türkçe'de Tam Karşılığı Var mı?
- Butlan = Geçersizlik
- Mutlak butlan = Kesin geçersizlik
- Nispi butlan = İptal edilebilirlik (şarta bağlı geçersizlik)
Ama pratikte, hukukçular alışkanlık nedeniyle ve teknik dile ait olduğu düşüncesiyle hâlâ “butlan”ı kullanıyorlar. Bu, "geçersizlik" sözcüğünde bir anlam eksikliği olduğundan değil, geleneği ve terminolojik netliği koruma isteğinden kaynaklanıyor.
Yani bir metinde “mutlak butlan” yerine “kesin geçersizlik” yazılırsa, hukukçu da, öğrenci de, sıradan okur da anlar ve aynı anlamı çıkarır. Ama kanun ve mahkeme kararlarında hâlâ “butlan” geçmeye devam ediyor.
Tam Türkçe Karşılığı Varsa Neden Hala Yabancı Dil Kökenli Sözcük Kullanılıyor?
1. Tarihî ve Hukukî Gelenek
Osmanlı döneminde hukuk dili büyük ölçüde Arapça ve Farsça kökenli kelimelerle doluydu.
1926’da Medeni Kanun ve diğer kanunlar Türkçeye çevrilirken, bu eski terimlerin bir kısmı korundu çünkü hukukçular arasında alışkanlık vardı.
“Butlan” gibi kavramlar yüzyıllarca kullanıldığından, hâkimler, avukatlar ve akademisyenlere bu sözcük daha teknik ve kesin geliyordu.
2. Teknik Terim Hassasiyeti
Türkçedeki “geçersizlik” kelimesi günlük dilde de kullanılır ama “butlan” sadece hukukta kullanılır.
Bu yüzden hukukçular, sıradan “geçersiz” kelimesi yerine daha özel, dar ve teknik bir terim kullanmayı tercih ediyor.
Örneğin “mutlak butlan” dendiğinde hemen “baştan itibaren hükümsüzlük” anlamı akla geliyor.
3. Alışkanlık ve Mesleki Jargon
Hukuk dili genelde tutucudur. Terim değişince mahkeme kararlarında, ders kitaplarında ve hatta avukat dilekçelerinde karışıklık çıkabileceği düşünülür.
“Butlan” kelimesi hâlâ kanun metinlerinde ve yüksek yargı kararlarında geçtiği için kullanılmaya devam ediyor.
Dilde alışklanlıkların etkisi büyüktür ve alışklanlıklar bilinçli çabalar ile değiştirilebilir.. Butlan sözcüğü Türkçe'de günlük hayatta neredeyse hiç kullanılmamaktadır. Hukuk dilinde de "baştan geçersizlik" kullanımı alışkanlık haline getirilebilir.
Etimoloji ile ilgili yazılar: Kökenbilim
Yorumlar
Yorum Gönder