Kırgızistan'da Ayın Gelişmeleri, Haziran 2025

Oş'ta Lenin Heykeli Kaldırıldı

Oş şehrinde 1975 yılında kurulan 23 metre yüksekliğindeki Lenin heykeli 2025 yılı Haziran ayında kaldırıldı; bu kararın modern şehirleşme amacı taşıdığı, siyasi bir adım olmadığı belirtildi.

Oş shaaryndagy çoñ (23 metr) Lenin esteligi iyun ayında demontaj kylındy. Shaar biyligi bul kadamdy shaardy modernizatsiyaloo maksatynda jasalganyn bildirdi.

Oş şehrinde yer alan Lenin heykeli kaldırıldı. Görsel 2010 yılına aittir. Kaynak: AP News

***

Eski Cumhurbaşkanı Atambayev’e Hapis Cezası

Eski devlet başkanı Almazbek Atambayev, Haziran’ın başında yolsuzluk, arazi edinimi ve 2019 protestolarına karışma suçları nedeniyle yokluğunda yargılanarak 11 yıldan fazla hapis cezasına çarptırıldı.

Murunku prezident Almazbek Atambayev sottun çeşimi menen 11 jylga erkinen ajyratyldy. Al mülktü myyzamsyz jol menen aluu jana 2019-jyldagy okuyalarga baylanıştu künöölüü dep tabyldy.

Yurtdışında yaşayan Atambayev'e gıyabında ceza verildi. Kaynak: Aljazeera

***

Kurman Ait (Kurban Bayramı) Kutlamaları

Bu yıl Kurman Ait (Kurban Bayramı), 6–7 Haziran civarında kutlandı. Resmî tatil ilan edilen bu bayramda kurban kesimi ve bayram namazı gibi geleneksel etkinlikler gerçekleştirildi.

2025-jyly Kurman Ayt mayramy 6–7-iyunda belgilenip, el kurmandyk chaldy, ayt namazga bardy, tuugandar menen jolugushty. Bul künder rasmi es aluu künderi bolup esepteleet.

Kırgızistan'da Kurban Bayramı Kutlamaları 6 Haziran'da Başladı. Kaynak: AKIpress

***

Kırgızistan-Kazakistan Parlamentolararası Konsey Toplantısı

10 Haziran 2025’te Astana’da gerçekleştirilen toplantıda, Kırgızistan ve Kazakistan arasındaki siyasi ve ekonomik iş birliğinin geliştirilmesi ele alındı. Kırgızistan Meclis Başkanı Nurlanbek Turgunbek uulu, bu tür girişimlerin iki ülke ilişkilerine önemli katkılar sağladığını vurguladı.

2025-jıldın 10-iyununda Astanada ötkön joluguşuuda Kırgızstan menen Kazakstandın ortosundagı sayasiy jana ekonomikalık kızmattaştıktı önüktürüü maselesi talkuulanıp, Jogorku Keŋeştin töragası Nurlanbek Turgunbek uulu mınday demilgeler eki ölkönün alakasına çoŋ salım koşup jatkanın basa belgiledi.

Kırgızistan-Kazakistan Parlamentolararası Konsey Toplantısı, Kaynak: Kırım  Haber Ajansı

***

"Bilim Bişkek" Merkezi ile Çocuklara Bilimle Buluşma Fırsatı

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı (T3 Vakfı), Kırgızpatent ve Kırgızistan Milli Üniversitesi (KMÜ) iş birliğiyle Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te 2024 yılında kurulan "Bilim Bişkek" Merkezi, çocukların bilimle daha yakından tanışmasına olanak tanıyor.

Kırgızstandın borboru Bişkek şaarında 2024-jılı Türk kızmattaştık jana koordinatsiya agenttigi (TİKA), Türk tehnologiya komandası fondu (T3 Foundation), Kırgızpatent jana Kırgız uluttuk universitetinin (KMÜ) kızmattaşuusu menen tüzülgön “Science Bishkek” borboru baldardın ilim menen jakından taanışuusuna şart tüzöt.

Bilim Bişkek Merkezi, Kaynak: TRT Avaz

Merkezde; teknoloji, matematik, tasarım, doğa bilimleri, astronomi, havacılık ve uzay gibi çeşitli alanlarda atölyeler yer alıyor. Hayal gücünü destekleyen bu ortam, gençlerin fikirlerini gerçeğe dönüştürmelerine zemin hazırlayan önemli bir eğitim adımı olarak değerlendiriliyor.

KMÜ yerleşkesi içinde, TİKA tarafından inşa edilen ve çağdaş teknolojik donanımlarla desteklenen üç katlı merkez binasında ayrıca spor alanı ve otopark da bulunuyor.

Borbordo tehnologiya, matematika, dizayn, tabiyat ilimderi, astronomiya, aviatsiya jana kosmos sıyaktuu türdüü tarmaktarda seminarlar bar. Fantaziyanı koldogon bul çöyrö jaştardın ideyaların işke aşıruuga negiz dayardagan maanilüü tarbiyalık kadam katarı karalat.

KMU kampusunun içinde TİKA tarabınan kurulgan jana zamanbap tehnologiyalık jabduular menen kamsızdalgan üç kabattuu borbordun imaratında sport ayantçası jana unaa toktotuuçu jay da bar.

***

Bişkek’te “Cengiz Aytmatov, Türk Dünyası'nın Geleceği” Forumu Düzenlendi

Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te, “Cengiz Aytmatov, Türk Dünyası’nın Geleceği” başlıklı uluslararası forum gerçekleştirildi.

Kırgızstandın borboru Bişkekte “Jeŋgiz Aytmatov Türk düynösünün keleçegi” attuu el aralık forum öttü.

Cengiz Aytmatov Forumu, Bişkek, Kırgızistan, Kaynak: Turksoy

Ankara merkezli Cengiz Aytmatov Enstitüsü’nün öncülüğünde ve Kırgızistan Milli Bilimler Akademisinin ev sahipliğinde düzenlenen etkinliğe TÜRKSOY, Kırgızistan Bilimler Akademisi Cengiz Aytmatov Dil ve Edebiyat Enstitüsü, TİKA, Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) ile Yunus Emre Enstitüsü (YEE) kurumsal destek sağladı.

Forumda Aytmatov’un eserleri ve Türk dünyasında önemi ele alındı 

Kazakistan Yazarlar Birliği Başkanı Mereke Kulkenov, Cengiz Aytmatov Enstitüsü’nün ilk etkinliğini Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te gerçekleştirmesinin, Türk halkları arasındaki dayanışma ve birlik duygusunu ortaya koyduğunu belirtti. Kulkenov, Aytmatov’un yalnızca Kırgız halkının değil; Kazak, Özbek ve Azerbaycan halklarının tarihine de ışık tuttuğunu, eserlerini okuyan Türk topluluklarının benzer duygulara ve düşüncelere kapıldığını dile getirdi.

Aytmatov üzerine çok sayıda çalışması bulunan Özbekistanlı milletvekili Akmal Saidov ise, yazarın tanıtılması ve eserlerinin daha geniş kitlelere ulaşması için forumlar, kongreler ve benzeri etkinliklerin düzenlenmesinin büyük önem taşıdığını vurguladı.

Kırgızistan Bilimler Akademisi’ne bağlı Cengiz Aytmatov Dil ve Edebiyat Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Abdıldacan Akmataliyev ise, son on yılda Aytmatov üzerine çeşitli sempozyumlar organize ettiklerini ve her yıl yazarın eserlerini yayımlamaya devam ettiklerini ifade etti.

Ankaradagı Çıŋgız Aytmatov institutunun jetekçiliginde jana Kırgız Uluttuk ilimder akademiyası tarabınan uyuşturulgan iş-çaraga TÜRKSOY, Kırgız İlimder akademiyasının Çıŋgız Aytmatov atındagı Til jana adabiyat institutu, TİKA, Çet ölködögü türktör jana tekteş koomçuluktar prezidiumu jana YUNURE institutu (YUNES) instituttuk koldoo körsötüştü.

Forumda Aytmatovdun çıgarmaları jana anın türk düynösündögü maanisi talkuulandı

Kazak Jazuuçular soyuzunun prezidenti Mereke Kulkenov Çıŋgız Aytmatov atındagı instituttun algaçkı iş-çarasın Kırgızstandın borboru Bişkekte ötkörüşü türk elderinin ıntımak jana birimdik sezimin körsöttü dep bildirdi. Kulkenov Aytmatov kırgız elinin gana emes, kazak, özbek, azerbayjan elderinin tarıhına da jarık çaçkanın, anın çıgarmaların okugan türk koomçuluguna okşoş sezimder, oylor taasirlengenin bildirdi.

Aytmatov boyunça köptögön emgekteri bar özbekstandık deputat Akmal Saidov jazuuçunu taanıtuu jana anın çıgarmaları menen keŋiri auditoriyaga jetkirüü üçün forumdardı, kongressterdi jana uşul sıyaktuu iş-çaralardı uyuşturuu çoŋ maanige ee ekenin basa belgiledi.

Kırgız İlimder akademiyasının Çıŋgız Aytmatov atındagı Til jana adabiyat institutunun bölüm başçısı, professor, doktor Abdıldajan Akmataliev akırkı on jılda Aytmatov boyunça ar kanday simpoziumdardı uyuşturup, jazuuçunun çıgarmaların jıl sayın basıp çıgaruunu ulantıp jatkanın bildirdi.

***

Kırgızistanlı Arama Kurtarma Görevlisi Türkiye’de Karaciğer Nakliyle Sağlığına Kavuştu

Karaciğer yetmezliği nedeniyle uzun süredir tedavi gören 40 yaşındaki Torobekov Abdesbek, Türkiye’de gerçekleştirilen başarılı bir organ nakli operasyonuyla sağlığına kavuştu. Kırgızistan’da karın ağrısı, şişkinlik ve halsizlik şikayetleriyle hastaneye başvuran Abdesbek’e, yapılan muayeneler sonucunda kronik karaciğer yetmezliği teşhisi konuldu.

Köptön beri boor oorusunan darılanıp kelgen 40 jaştagı Töröbekov Abdesbek Türkiyada iygiliktüü ötkön organ almaştıruu operatsiyası menen den soolugun kalıbına keltirdi. Kırgızstandın oorukanasına içtin ooruşu, şişip ketüü jana alsızdık arızdarı menen kayrılgan Abdesbekke tekşerüülördön kiyin boordun önököt jetişsizdigi degen diagnoz koyulgan.

Kırgız Hastaya Türkiye'de Organ Nakli, Kaynak: AA

Daha önce, Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında Türkiye’ye destek için gelen Kırgızistan Acil Durumlar Bakanlığı ekibinde görev yapan Abdesbek, bu kez kendi tedavisi için Türkiye’ye geldi. Kardeşinin karaciğerinin bir kısmıyla gerçekleştirilen nakil sayesinde yeniden sağlığına kavuşan Abdesbek, Türkiye’deki tıbbi müdahaleyle yaşamına kaldığı yerden devam ediyor.

Kahramanmaraşta bolgon jer titiröödön kiyin Türkiyaga jardam üçün kelgen Kırgızstandın Özgöçö kırdaaldar ministrliginin komandasında murda kızmat kılgan Abdesbek bul jolu Türkiyaga öz aldınça darılanuu üçün keldi. Bir tuuganının boorunun bir bölügü menen jasalgan transplantatsiyanın arkasında den sooluguna kalıbına kelgen Abdesbek Türkiyada darıgerlerdin kiyligişüüsü menen jaşoosun toktotkon jerinen ulantuuda.