Azerbaycan ve Kazakistan, Hazar Denizi Altı Fiber Kablo İçin Deniz Etüdünü Başlattı

Azerbaycan ve Kazakistan, Trans-Hazar Fiber Optik Kablo projesi kapsamında deniz tabanı güzergâh etütlerine resmen başladı. Proje, Azerbaycan’ın Sumgayıt kenti ile Kazakistan’ın Aktau kenti arasında, yaklaşık 380 kilometre uzunluğunda bir hatla iki ülkeyi doğrudan birbirine bağlamayı hedefliyor. Kablonun 400 Tbit/sn’ye kadar kapasite sunması planlanıyor.

Saha çalışmaları, Hazar Denizi’nin her iki kıyısında eşzamanlı olarak yürütülüyor. Deniz etütlerinin yaklaşık dört hafta sürmesi, inşaat çalışmalarının ise 2026 yılı sonuna kadar tamamlanması öngörülüyor.

Proje, AzerTelecom ve Kazakhtelecom iş birliğiyle, “Dijital İpek Yolu (Digital Silk Way)” girişiminin omurga bileşeni olarak hayata geçiriliyor. Daha önce tamamlanan masaüstü etüdü ve güzergâh mühendisliği çalışmalarının ardından proje, sahaya inmiş durumda.

Bölgesel ve Stratejik Çerçeve

Trans-Hazar Fiber Optik Kablo, bölgesel ölçekte Orta Koridor’un dijital ayağını güçlendirmeyi amaçlıyor. Bu hat sayesinde Türk dünyası içindeki veri trafiğinin hızlanması, düşük gecikme, yüksek bant genişliği ve kıtalar arası alternatif bir rota oluşturulması hedefleniyor.

Proje, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) gündeminde yer alan “Dijital İpek Yolu” başlığıyla da doğrudan ilişkilendiriliyor. TDT Sekretaryası, bu çerçevede projeye yönelik koordinasyon toplantıları yürütüyor. Ayrıca çalışma, 6–7 Ekim 2025 tarihlerinde Bakü’de yapılacak TDT Zirvesi öncesinde somut ilerleme kaydedilen önemli başlıklardan biri olarak görülüyor.

Analiz: Türkçe Konuşan Dünya İçin Neden Önemli?

Dijital Egemenlik ve Dayanıklılık

Türk devletlerinin kendi veri koridorlarını oluşturması, tek bir güzergâha bağımlılığı azaltıyor. Bu durum, hem siber güvenlik açısından hem de olası altyapı kesintilerine karşı daha dayanıklı bir yapı anlamına geliyor.

Ekonomik Entegrasyon ve Teknoloji Ekosistemi

Düşük gecikmeli ve yüksek kapasiteli bir hat; e-ticaret, finansal teknolojiler, bulut hizmetleri, oyun ve medya dağıtımı gibi alanlarda bölgesel pazarın entegrasyonunu hızlandırır. Bu gelişme, yerel veri merkezleri ile girişim ekosistemi için yeni talep ve yatırım alanları doğurur.

Orta Koridor’un Dijital Ayağı

Proje ile, ağırlıklı olarak fiziki taşımacılığa odaklanan Orta Koridor’un yanına yüksek kapasiteli bir veri otoyolu eklenmiş oluyor. Bu da Avrupa–Asya arasında alternatif ve rekabetçi bir dijital hat anlamına geliyor.

TDT Gündemi ile Uyum

TDT’nin “Dijital İpek Yolu” toplantıları ve yaklaşan Bakü Zirvesi dikkate alındığında, bu proje somut ilerleme örneği olarak öne çıkıyor. Zirvede; kapasite paylaşımı, ortak teknik standartlar ve siber güvenlikte iş birliği gibi başlıkların daha net çerçevelere kavuşması bekleniyor.

Zamanlama ve Yol Haritası

Masaüstü etüdünün tamamlanmasının ardından deniz etüdü aşamasına geçilmesi, projenin planlandığı şekilde ilerlediğini gösteriyor. 2026 sonu işletmeye geçiş hedefi, hem yatırımcılar hem de düzenleyici kurumlar açısından hazırlıkların hızlanması gereken bir döneme girildiğine işaret ediyor.